Ses ve Titreşim Problemleri Nasıl Çözülür?

Mekanik tesisat sistemlerinde ses ve titreşim, kullanıcı konforunu doğrudan etkileyen en önemli sorunlardan biridir. Isıtma, soğutma, havalandırma ve pompa sistemleri çalışırken ortaya çıkan gürültü ve titreşimler, doğru önlemler alınmadığında hem çalışanların hem de bina kullanıcılarının yaşam kalitesini düşürür. Ayrıca titreşimler, sadece konfor sorunu değil, aynı zamanda ekipman ömrünü kısaltan ciddi bir mühendislik problemidir.

Peki, mekanik tesisatlarda ses ve titreşim neden oluşur ve nasıl çözülür?

Ses ve Titreşimin Başlıca Nedenleri

1. Fan ve motor titreşimleri

   • Fan kanatlarının balanssız olması

   • Motor rulmanlarındaki arızalar

   • Kayış-kasnak bağlantılarındaki dengesizlikler

2. Pompa ve hidrofor kaynaklı titreşimler

   • Yanlış hizalanmış pompalar

   • Salmastra arızaları

   • Pompa gövdesinde türbülanslı akış

3. Borulama ve kanal sistemleri

   • Yetersiz askılama

   • Esnek bağlantı kullanılmaması

   • Yüksek hızda hava ve su akışı

4. Bina yapısı kaynaklı iletim

   • Titreşimin yapı elemanlarına doğrudan aktarılması

   • Betonarme döşeme ve kolonların rezonansa girmesi

Ses ve Titreşim Problemlerinin Çözüm Yöntemleri

1. Fan ve Motorlarda Önlemler

• Dinamik balans ayarı: Fan kanatlarının dengelenmesi titreşimi ciddi ölçüde azaltır.

• Rulman bakımı: Düzenli yağlama ve aşınmış rulmanların değiştirilmesi gerekir.

• Kayış-kasnak ayarı: Gerginlik kontrol edilmeli, titreşim absorbe edici kasnaklar tercih edilmelidir.

2. Pompa ve Hidroforlarda Önlemler

• Titreşim izolatörleri: Pompaların altına kauçuk veya yaylı titreşim takozları yerleştirilmelidir.

• Esnek kompansatörler: Pompa çıkışına konularak borulara titreşim iletimi engellenir.

• Doğru hizalama: Pompa-motor şasesi lazer veya hassas ölçüm cihazları ile hizalanmalıdır.

3. Borulama ve Kanal Sistemlerinde Önlemler

• Esnek bağlantılar: Özellikle fan ve pompa giriş-çıkışlarında mutlaka kullanılmalıdır.

• Askılama sistemleri: Kauçuk veya yaylı askı aparatları tercih edilmelidir.

• Hız kontrolü: Hava kanallarında hızlar 6–8 m/s’yi, borularda su hızları 2 m/s’yi geçmemelidir.

4. Bina Yapısı Kaynaklı Önlemler

• Titreşim izolasyon pedleri: Ağır makineler döşeme üzerine oturtulurken araya izolasyon pedleri konulmalıdır.

• Yapısal ayırma: Mekanik odalar ile ofis/konut alanları arasında ses izolasyonlu bölmeler kullanılmalıdır.

• Akustik kaplamalar: Gürültü kaynağı odalarda ses yutucu malzemeler uygulanmalıdır.

Ses ve Titreşim İçin İleri Çözümler

1. Frekans invertörlü motorlar: Motor devrini optimize ederek gereksiz gürültüyü azaltır.

2. Akustik susturucular: Hava kanallarında kullanılan susturucular, ses seviyesini önemli ölçüde düşürür.

3. Titreşim analizi ve izleme: Sensörlerle titreşim ölçümü yapılarak arızalar erken tespit edilir.

4. Yüzer döşeme ve akustik tavanlar: Özellikle oteller ve hastanelerde titreşimin üst katlara iletimini engeller.

Örnek Bakım ve Kontrol Tablosu

Ekipman	Kontrol / Önlem	Periyot
Fan ve Motor	Balans ayarı, rulman kontrolü	6 ayda bir
Pompa	Esnek kompansatör ve hizalama	Yılda bir
Hava Kanalları	Hız kontrolü, susturucu bakımı	3 ayda bir
Hidrofor Sistemleri	Titreşim izolatörü kontrolü	6 ayda bir
Yapısal Önlemler	Akustik malzeme kontrolü	Proje aşamasında

Sonuç

Ses ve titreşim problemleri, mekanik tesisatın en sık karşılaşılan ve kullanıcı konforunu en çok etkileyen sorunlarındandır. Ancak doğru mühendislik çözümleri ile bu problemler büyük ölçüde önlenebilir.

• Fan ve pompalar balanslı ve izole edilmelidir.

• Esnek bağlantılar ve titreşim izolatörleri kullanılmalıdır.

• Hava ve su hızları optimum değerlerde tutulmalıdır.

• Yapısal akustik çözümler proje aşamasında düşünülmelidir.

Aldevo Mühendislik olarak biz, projelerinizde ses ve titreşim analizlerini profesyonel şekilde yapıyor; vizyon & operasyon anlayışımızla konforlu, sessiz ve verimli tesisatlar kuruyoruz.