Yerden Isıtma Sistemleri: Türleri, Malzemeleri ve Uygulama Adımları

Yerden ısıtma (radyant ısıtma), ısıyı zeminden homojen biçimde vererek düşük gidiş suyu sıcaklıklarında yüksek konfor ve enerji verimliliği sağlar. Isı pompası, yoğuşmalı kazan, güneş destekli sistemler ile çok uyumludur.

1) Sistem Türleri

1.1. Sulu (Hidronik) Yerden Isıtma

• Boru tipleri: Oksijen bariyerli PEX-a/PEX-b/PE-RT (genelde 16×2 mm veya 17×2 mm).

• Döşeme yöntemleri:

  • Islak (şaplı) sistem: Borular yalıtım üzerine serilip şap ile kapatılır (en yaygın).

  • Kuru (şapsız) sistem: Alçı/ahşap panellerin içindeki kanallara boru ve ısı iletim levhaları yerleştirilir (renovasyon ve düşük yükseklik artışı gereken yerlerde).

• Avantaj: Düşük işletme maliyeti, ısı pompasıyla yüksek verim.

• Not: İyi projelendirme ve hidrolik dengeleme şart.

1.2. Elektrikli Yerden Isıtma

• Bileşenler: Isıtma kablosu veya hazır ısıtma matı, termostat, zemin sensörü, RCD (kaçak akım koruma).

• Avantaj: İnce katman, hızlı montaj, küçük ıslak hacimler/banyolar için ideal.

• Not: İşletme maliyeti yerel elektrik tarifesine duyarlıdır.

1.3. İnfrared (Karbon Film) / İnce Katman Çözümleri

• Kullanım: Laminat/parkelerin altında kuru uygulama.

• Not: Üreticiye göre kaplama/ısı limiti kurallarına sıkı uyum gerekir.

Yüzey sıcaklığı sınırı (tipik): Yaşam alanlarında ~29 °C, banyo/ıslak hacimde ~33 °C.Gidiş suyu sıcaklığı (hidronik): Genellikle 30–45 °C aralığı.

2) Malzeme ve Ekipman Listesi (Hidronik Sistem)

• Yalıtım ve altyapı

  • EPS/XPS zemin ısı yalıtım levhaları (taşıyıcı yoğunlukta)

  • Buhar kesici PE membran (zemin durumuna göre)

  • Kenar şeridi (dilatasyon, genleşme ve akustik için)

  • Tacker zımbası/klipsler veya pimli paneller (boru sabitleme)

• Boru ve dağıtım

  • Oksijen bariyerli PEX-a/PEX-b/PE-RT boru (çoğunlukla 16×2 mm)

  • Kollektör (manifold) dolabı

  • Debimetreli kollektör, dönüş üzerinde termostatik/servo vana yuvaları

  • Doldurma/boşaltma vanaları, purjör, manometre

• Karışım ve sirkülasyon

  • Karışım grubu: Üç yollu vana/termostatik karışım vanası

  • Sirkülasyon pompası (yüksek verimli, değişken devir)

  • By-pass ve diferansiyel basınç kontrol vanası (gerekirse)

  • Çamur tutucu/pislik tutucu, mikro kabarcık ayırıcı

• Kontrol ve otomasyon

  • Oda termostatları (kablolu/wi-fi), zemin sensörü (ahşap/halı gibi kaplamalarda önerilir)

  • Kollektör üzeri aktüatörler (her devre için)

  • Bina otomasyonu/ısı pompası entegrasyon kablajı

• Şap ve kaplama

  • Şap (çimento esaslı veya anhidrit), şap katkısı/fiber

  • Kaplama: Seramik/taş (en iyi ısı geçişi), vinil/PVC, halı (düşük R), mühendislik parke (üretici limitlerine uy)

• Aksesuar

  • Termometreler, debi/sıcaklık etiketi, devre numaralama

  • Keçeli derz bandı, dilatasyon profilleri

3) Uygulama Alanları ve Konfor

• Konut, villa, rezidans, otel odaları, ofisler, okullar, sağlık yapıları: Homojen ısı dağılımı, düşük hava hareketi, toz sirkülasyonunun azalması.

• Isı pompası ile düşük sıcaklıkta çalışma → SCOP artışı, faturada tasarruf.

• Estetik ve mimari özgürlük: Radyatör yok; mobilya yerleşimi esnek.

• Sessizlik: Fanlı cihaz yoksa neredeyse tamamen sessiz.

4) Montaj: Aşama Aşama Uygulama (Hidronik – Şaplı Sistem)

A. Proje ve Hazırlık

1. Isı kaybı hesabı & devre tasarımı: Oda bazında ısı yükü, boru adımı (tipik 10–20 cm), devre uzunluğu (çoğu projede ~60–110 m/devre), kollektör yerleri.

2. Zemin kontrolü: Düzlemsellik, rutubet, taşıma kapasitesi; gerekirse şap altı tesviye.

3. Plan işaretleme: Duş gideri, sabit dolap altları, kolon çevreleri; kapı geçişleri için dilatasyon.

B. Altyapı – Yalıtım

4. Buhar kesici membran (gerekiyorsa) serilir.

5. Kenar şeridi tüm duvar çevresine döşenir (genleşme ve akustik için kritik).

6. Isı yalıtım levhaları döşenir; ek yerleri şaşırtmalı.

7. Boru sabitleme sistemi (tacker paneller/izgaralı levha/klips) hazırlanır.

C. Borulama

8. Boru döşeme:

   • Desen: Spiral/çift sarmal (homojen konfor için tercih) veya serpantin.

   • Yüksek ısı ihtiyacı olan bölgelere (pencere önü, dış duvar) daha sık adım.

9. Kollektöre bağlantı: Gidiş-dönüş devreleri etiketlenir; sızıntı riskine karşı bağlantılar dikkatle sıkılır.

10. Dilatasyon geçişleri: Boru koruma kılıfı ile kapı eşiklerinden geçiş yapılır.

D. Basınç Testi ve Şap

11. Basınç testi: Sistemi suyla doldur, havayı at; işletme basıncının üzerinde (ör. ~4–6 bar aralığı) ısıtma devrelerini 24 saat gözlemle.

12. Şap dökümü: Borular basınç altında iken şap dökülür; üretici kalınlıklarına uy (genelde boru üstü min. ~3–5 cm).

13. Kürlenme: Şap türüne bağlı olarak yaklaşık 21–28 gün (anhidrit daha hızlı olabilir) mekanik dayanım ve nem kriterlerine ulaşması beklenir.

E. İlk Çalıştırma (Isıtma Protokolü)

14. Kademeli ısıtma: Şap kuruduktan sonra gidiş sıcaklığı günlük küçük artışlarla yükseltilir (örn. 5 °C/gün), yüzey/şap stresini azaltır.

15. Hidrolik dengeleme: Kollektör debimetrelerinden oda ısı yüküne göre debi ayarı yapılır.

16. Kontrol & otomasyon: Oda termostatları, zemin sensörleri, aktüatörler devreye alınır.

F. Zemin Kaplaması ve Teslim

17. Kaplama uygulaması: Seramik/taşta yüksek iletim; ahşap/mühendislik parkede üreticinin maks. yüzey sıcaklığı ve kalınlık limitine uy.

18. Son test ve eğitim: Kullanıcıya oda bazında set değerleri, ısıtma eğrisi ve bakım notları anlatılır.

5) Elektrikli Sistem Montaj Özeti

1. Yüzey hazırlığı ve yalıtım levhası (ince tip)

2. Isıtma matı/kablosu serimi (üretici adım aralığına uy)

3. Zemin sensörü kılıf içinde yerleştirme

4. Termostat bağlantısı + RCD koruması

5. Direnç/izolasyon ölçümü, foto-dokümantasyon

6. Kendini yayılan şap/ince tesviye ve kaplama

7. İlk devreye alma ve termostat kalibrasyonu

6) Tasarım İpuçları ve Sık Hatalar

• Isı kaybı hesabı olmadan adım/loop belirleme → Odalar arası sıcaklık farkı.

• Kenar şeridi/dilatasyon ihmalı → Şap çatlakları.

• Yetersiz yalıtım → Aşağıya ısı kaçışı, verim kaybı.

• Yüksek gidiş sıcaklığı → Konfor kaybı ve kaplama sorunları.

• Dengeleme yapılmaması → Bazı odalar sıcak, bazıları soğuk kalır.

• Ahşap kaplamada sensörsüz kullanım → Kaplama hasarı riski.

7) Bakım ve İşletme

• Yıllık kontrol: Pompa, karışım vanası, kollektör debimetreleri, aktüatörler.

• Tesisat suyu kalitesi: pH, sertlik, oksijen bariyeri; gerekiyorsa inhibitör.

• Elektrikli sistemlerde termostat ve RCD fonksiyon testleri.

• Sezon geçişleri: Set sıcaklıkları ve ısıtma eğrisi optimizasyonu.

8) Yerden Isıtma + Soğutma (Opsiyonel)

Isı pompasıyla radyant soğutma mümkündür. Çiğ noktası kontrolü, yoğuşma sensörleri ve nem kontrolü (ör. taze hava santraliyle) şarttır.

9) Kaplama Uyumluluğu (Özet)

• En iyi iletkenler: Seramik, porselen, doğal taş.

• Uygun ama sınırlı: Mühendislik parke, vinil/LVT (üretici limitlerini kontrol edin).

• Dikkat: Kalın masif ahşap, yüksek ısı direnci olan halılar.

10) Aldevo’dan Projelendirme ve Uygulama

Aldevo Mühendislik; ısı kaybı hesabı, zonlama, hidrolik dengeleme, kollektör ve karışım grubu seçimi, ısı pompası/kazan entegrasyonu, otomasyon ve devreye alma süreçlerini uçtan uca yönetir. “Vizyon & Operasyon” yaklaşımıyla, konforu ve verimliliği birlikte optimize ederiz.

Hızlı Kontrol Listesi (Şantiye)

•  Oda ısı yükleri hesaplandı

•  Kollektör yerleri/hat güzergâhları onaylandı

•  Kenar şeridi + yalıtım tamamlandı

•  Boru adımı ve devre uzunlukları sahada işaretlendi

•  Basınç testi (kayıt altına alındı)

•  Şap dökümü basınç altında yapıldı

•  Kademeli ilk ısıtma ve dengeleme yapıldı

•  Oda termostatları kalibre edildi

•  Kullanıcı eğitim/dokümanı teslim edildi