Sprinkler Sistemi: Nedir, Nerede Kullanılır, Çeşitleri ve Montajı

Yangın güvenliği, binalarda can ve mal kaybını önlemenin en kritik adımlarından biridir. Bu güvenliği sağlayan en etkili otomatik sistemlerden biri ise sprinkler sistemidir. Dünya çapında standart haline gelen sprinklerler, yangını büyümeden kontrol altına almak için tasarlanmıştır.

Sprinkler Sistemi Nedir?

Sprinkler sistemi, yangın sırasında ısının artışıyla otomatik olarak devreye giren ve su püskürterek yangını söndüren otomatik yangın söndürme sistemidir.

Sprinkler başlıkları, üzerlerindeki ısıya duyarlı cam ampul veya metal fusible link sayesinde çalışır. Ampul içindeki sıvı belirli sıcaklığa ulaştığında patlar, sprinkler açılır ve basınçlı su yangın bölgesine püskürtülür.

Sprinkler Sistemleri Nerede Kullanılır?

Sprinkler sistemleri, başta can güvenliği ve yüksek yangın riski olan alanlarda zorunlu tutulur. Yaygın kullanım alanları:

• Alışveriş merkezleri

• Oteller

• Hastaneler

• Okullar ve yurtlar

• Endüstriyel tesisler

• Depo ve lojistik merkezleri

• Yüksek katlı binalar

• Ofisler ve iş merkezleri

• Otoparklar

Sprinkler Sistemlerinin Çeşitleri

1. Islak Borulu Sprinkler Sistemi

• Borular sürekli su ile doludur.

• Yangın anında sprinkler açıldığında hemen su püskürtülür.

• En yaygın ve güvenilir sistemdir.

• Donma riski olmayan alanlarda tercih edilir.

2. Kuru Borulu Sprinkler Sistemi

• Boruların içinde su yerine basınçlı hava veya azot bulunur.

• Sprinkler açıldığında hava boşalır, vana açılır ve su boruya girer.

• Donma riski yüksek alanlarda (otopark, açık depolar) kullanılır.

3. Deluge (Baskın) Sprinkler Sistemi

• Sprinkler başlıkları sürekli açıktır.

• Yangın algılama sistemi tarafından tetiklendiğinde vana açılır ve tüm sprinklerden aynı anda su boşalır.

• Petrokimya tesisleri, uçak hangarları gibi yüksek riskli alanlarda tercih edilir.

4. Pre-Action (Ön Tepkili) Sprinkler Sistemi

• Borular normalde boştur. Su, yangın algılama sistemi sinyal verdiğinde vana aracılığıyla borulara dolar.

• Yanlış alarmlarda sistemin boşuna çalışmasını engeller.

• Müzeler, kütüphaneler, veri merkezleri gibi suyun zarar verebileceği yerlerde tercih edilir.

Sprinkler Sistem Sıcaklık Türleri

• Turuncu / Kırmızı (57°C - 68°C): Ofisler, evler, okullar gibi normal ortamlar için standart sıcaklıktır.

• Sarı (79°C - 93°C): Mutfak, makine odası gibi sıcaklığın normalden daha yüksek olabileceği alanlarda kullanılır.

• Yeşil (141°C): Endüstriyel tesisler, kazan daireleri gibi yüksek sıcaklıklara sahip alanlar için uygundur.

• Mavi (182°C): Dökümhaneler, ağır sanayi tesisleri gibi çok yüksek sıcaklıklara maruz kalan yerlerde kullanılır.

• Mor / Siyah (204°C - 260°C): Ekstrem sıcaklıklara sahip, özel ve yüksek riskli bölgeler için tasarlanmıştır.

Sprinkler Montajı Nasıl Yapılır?

Sprinkler montajı, uluslararası standartlara (NFPA 13, EN 12845, TS EN) uygun şekilde yapılmalıdır.

Montaj Aşamaları:

1. Projelendirme

   • Bina risk sınıfına göre (düşük, orta, yüksek tehlike) sprinkler sayısı ve yerleşimi hesaplanır.

2. Boru Tesisatı Döşeme

   • Çelik, galvaniz veya uygun borularla hatlar oluşturulur.

   • Boru çapı debi ve basınca göre seçilir.

3. Sprinkler Başlıklarının Montajı

   • Tavan veya duvara belirli aralıklarla yerleştirilir.

   • Montaj yüksekliği, kapsama alanına göre hesaplanır.

4. Alarm ve Kontrol Vanalarının Montajı

   • Islak, kuru veya deluge vana uygun yere yerleştirilir.

   • Basınç göstergeleri ve akış anahtarları bağlanır.

5. Yangın Pompası ve Su Kaynağı

   • Sistemin sürekli basınçlı suyla beslenmesi için yangın pompası, depo veya şebeke bağlantısı yapılır.

6. Test ve Devreye Alma

   • Basınç testleri, akış testleri ve fonksiyon testleri yapılır.

   • Sistem, NFPA ve yerel yönetmeliklere göre onaylanır.

Sonuç

Sprinkler sistemleri, yangını en hızlı şekilde algılayıp müdahale eden otomatik sistemlerdir. Islak, kuru, deluge ve pre-action gibi farklı tipleriyle her bina ve tesisin ihtiyacına uygun çözüm sunarlar.

Doğru projelendirilmiş ve standartlara uygun montajı yapılmış bir sprinkler sistemi, yangın riskini en aza indirir ve hayat kurtarır.

Aldevo Mühendislik olarak biz de projelerimizde, uluslararası UL/FM belgeli sprinkler sistemlerini uygulayarak en güvenilir çözümleri sunuyoruz.