Pompa Seçimi Nereden Başlar? Pompa Eğrisi Nasıl Seçilir?

Mekanik tesisat projelerinin en kritik adımlarından biri pompa seçimidir. Doğru pompa seçimi yapılmazsa, sistem istenilen debiyi sağlayamaz, enerji verimliliği düşer ve sürekli arızalar yaşanır. Özellikle büyük ölçekli projelerde, pompa seçimi tüm tesisatın performansını doğrudan etkileyen bir karardır. Peki, pompa seçimi nereden başlar ve pompa eğrisi nasıl değerlendirilir?

• Mavi eğri: Pompanın debi-basınç ilişkisini gösteriyor.

• Kırmızı kesikli eğri: Sistem eğrisi (boru kayıpları + yükseklik).

• Yeşil nokta: BEP (En Verimli Çalışma Noktası).

Pompa Seçimi Nereden Başlar?

Pompa seçimi yapılırken ilk adım sistemin ihtiyacını doğru belirlemektir. Bunun için üç temel parametreye bakılır:

1. Debi (Q – m³/h):

   • Sistemde taşınacak akışkanın miktarıdır.

   • Isıtma sistemlerinde ısı yüküne, soğutma sistemlerinde soğutma yüküne bağlı olarak hesaplanır.

2. Basma Yüksekliği (H – metreSS):

   • Pompanın akışkanı ne kadar yükseğe çıkarabileceğini ifade eder.

   • Boru sürtünmeleri, fittings kayıpları, cihaz dirençleri ve statik yükseklikler hesaba katılır.

3. Akışkan Özellikleri:

   • Sıcaklık, viskozite, yoğunluk, kimyasal içerik.

   • Örneğin, sıcak su için kullanılan pompa ile kimyasal akışkan için seçilen pompa aynı olamaz.

Bunlara ek olarak enerji verimliliği, pompa tipi (santrifüj, dikey, yatay, inline, hidrofor vb.), motor gücü ve kontrol sistemi (frekans invertörü, sabit devir) de belirleyici kriterlerdir.

Pompa Eğrisi Nedir?

Pompa eğrisi, bir pompanın farklı debilerde üretebildiği basma yüksekliğini gösteren grafiksel bir ifadedir. Yatay eksende debi (Q), dikey eksende ise basma yüksekliği (H) yer alır.

• Eğri üzerinde ilerledikçe debi artar, fakat basma yüksekliği düşer.

• Pompanın verimli çalıştığı bölge, eğri üzerinde üretici tarafından belirtilen en verimli çalışma noktası (BEP – Best Efficiency Point) civarındadır.

• Pompa seçimi yapılırken sistem eğrisi ile pompa eğrisinin kesişim noktası dikkate alınır.

• Mavi eğri: Pompa eğrisi (debi–basma yüksekliği ilişkisi).

• Kırmızı kesikli eğri: Sistem eğrisi.

• Turuncu eğri: Pompanın verim eğrisi (%).

• Yeşil nokta: BEP (En Verimli Çalışma Noktası).

Pompa Seçimi Nasıl Yapılır?

1. Sistemin ihtiyacı olan debi (Q) ve basma yüksekliği (H) hesaplanır.

2. Hesaplanan değerler pompa katalog eğrileri üzerinde kontrol edilir.

3. Sistem eğrisi ile pompa eğrisinin kesiştiği nokta seçilen pompanın uygunluğunu gösterir.

4. Pompa verimi, motor gücü ve NPSH (Net Positive Suction Head) değerleri de dikkate alınmalıdır.

Örnek Karşılaştırma Tablosu

Parametre	Pompa A (Santrifüj)	Pompa B (Inline)	Pompa C (Dikey Milli)
Debi Kapasitesi (m³/h)	100	120	200
Basma Yüksekliği (mSS)	35	28	60
Verim (%)	75	70	80
Motor Gücü (kW)	22	18	45
Kullanım Alanı	Isıtma/soğutma hatları	Basınçlandırma	Endüstriyel tesisatlar

Bu tabloya bakıldığında, düşük debili sistemlerde santrifüj veya inline pompalar tercih edilirken, yüksek debi ve basma yüksekliği gerektiren sistemlerde dikey milli pompalar daha uygun olur.

Sonuç

Pompa seçimi, “pompa eğrisi” ile “sistem ihtiyacının” kesiştiği noktada yapılmalıdır.

• Önce sistemin debi ve basma yüksekliği belirlenir.

• Daha sonra pompa eğrisi incelenerek doğru seçim yapılır.

• Yanlış seçim, hem enerji tüketimini artırır hem de sistemde sürekli arızalara yol açar.

Aldevo Mühendislik olarak, projeleriniz için en doğru pompa seçimini yapıyor, vizyon ve operasyon anlayışımızla enerji verimli ve uzun ömürlü çözümler sunuyoruz.